Tijd voor p(r)ositieve politiek

Persvoorstelling - SPEECH JORIS VERSPECHT – PRO, de burgerlobby
 
Beste Pers, beste sympathisanten, beste politiek-geïnteresseerden
 
Onze samenleving onderging de laatste 60 jaar verschillende veranderingen. Sommige veranderingen veroorzaakten zelfs hele revoluties. Ik denk bijvoorbeeld de digitale revolutie sinds de komst van de computer of de communicatierevolutie sedert het internet. Onze samenleving veranderde enorm, maar helaas stel ik vast dat het op politiek vlak niet zo snel mee-evolueerde.

Over het algemeen wordt ons politiek debat vaak bepaald en verlamd door vast te houden aan de traditionele kleuren en dus partijen (rood, groen, geel, blauw, oranje …). Dat leidt tot tegenstellingen en denken in verouderde termen zoals links versus rechts, werknemers tegen werkgevers, conservatief tegenover progressief. Dat is uiteraard geen toeval: politiek wordt bepaald door partijstrategen die houden van zwart-wit-tegenstellingen. Die tegenstellingen worden bovendien nog eens uitvergroot in de aanloop naar verkiezingen. En vermits we in ons land verkiezingen genoeg hebben, blijft een sfeer van moddergooien, stoerdoenerij en luchtkastelen zeer lang hangen. Het maakt vele mensen moe van politiek, terwijl een democratie net om het omgekeerde vraagt…

Ik geef het toe, jaren heb ik zelf meegewerkt aan partijstrategieën. Als tiener zette ik me met hart en ziel voor in voor CD&V: ik werd gemeenteraadslid, jongerenvoorzitter voor regio Asse en congresvoorzitter JONG CD&V nationaal. En ook als leerkracht en als zelfstandige kom ik met veel mensen en in het bijzonder jongeren in contact. Ook in het verenigingsleven (kwb, scheidsrechter basket VBL) hoor ik veel wat mensen bezig houdt.

Ik merk dat er een grote kloof is tussen de publieke opinie en effectieve (politiek) besluitvorming. Daarom komen zoveel mensen op straat (gele hesjes, klimaatmarsen, mars tegen migratiepact,..)

Zo kwam ik de laatste jaren steeds meer tot inzicht dat de manier van politiek voeren niet meer overeen kwam met mijn ideeën, gevoeligheden en visie. Ik voelde mij naargelang de context en het thema de ene keer meer ‘socialist’, dan weer ‘Vlaams nationalist’, ‘centrumdemocraat’, ‘liberaal’ of ‘groen’  …

Ik probeerde binnen de bestaande structuren de gang van zaken te veranderen, maar botste vaak tegen eenzelfde muur: een muur van particratie, van familiecratie enzovoort. Een muur van onwil om het vastgeroeste partijpolitieke systeem grondig te veranderen. Daardoor kreeg ik het gevoel dat traditionele partijen niet echt bezig zijn met de burger, maar wel met het ‘eigen belang’. Dat gevoel versterkte alleen maar door de politieke actualiteit (vb. schandalen, de GROTE verandering van NVA, de koudwatervrees voor of politieke recuperatie van bosbrossers ed) Ook het willens nillens in de familie willen (moeten?) houden van de partijscepter (zeg maar familiecratie of politieke dynastieën).
 
Ik sta niet alleen met dat gevoel. Wie de politieke actualiteit volgt, weet dat ons land op het vlak van politieke participatie het slechtste rapport behaalde van de Europese landen met een 5/10. Uit het rapport blijkt een lage politieke interesse én betrokkenheid onder de bevolking.
Ook buiten Europa heeft onze democratie geen goede naam. In de democratie-index van The Economist moet België landen als de Verenigde Staten, Italië, Indië, Botswana … enzovoort voor laten gaan. Onze democratie wordt omschreven als een ‘gebrekkige democratie’, terwijl onze buurlanden gezien worden als een ‘volledige democratie’.

In zekere zin moeten we niet ver zoeken voor dat soort van berichten. Denken we bijvoorbeeld aan de enorme macht en invloed van de partijbureaus en partijvoorzitters in ons politiek systeem. Dat is democratisch gezien allerminst een goede zaak. Partijen spiegelen democratie voor, terwijl ze soms allergisch zijn aan afwijkende meningen en dus democratie binnen eigen rangen. Dat kan men heel goed zien in bijvoorbeeld de fractiediscipline, waarbij in de praktijk de verkozenen altijd unaniem stemmen.
Iedereen heeft het wel eens ondervonden, zeker op lokaal vlak. Iedereen kent wel een kandidaat-gemeenteraadslid waarmee het ‘klikt’: iemand waarvan je denkt dat hij of zij jouw visie het best begrijpt en kan uitdragen. Of iemand waarvan je denkt: die persoon heeft fijne ideeën of een visie om de samenleving beter te maken. Wanneer dan blijkt dat die kandidaat effectief verkozen wordt, hoop je van harte dat er zaken gaan veranderen. En dan blijkt dat er van die nieuwe ideeën/voorstellen weinig in huis komt omdat de kandidaat zich moet voegen naar het standpunt, de strategie of de lijn van zijn partij of coalitie.

De macht van een partijbureau kan zelfs verder gaan dan dat. Na de voorbije gemeenteraadsverkiezingen kregen verschillende partijafdelingen (in de buurt van waar ik woon gaat het o.m. om Merchtem, Grimbergen, Ninove …) van bovenaf te horen dat er geen akkoorden mochten gesloten worden met bepaalde partijen. Dat zoiets kwaad bloed zet bij vele kiezers is niet meer dan logisch. Wie zich regelmatig onder de mensen begeeft, hoort wel vaker ‘Waarom moeten wij dan nog gaan stemmen? Er wordt toch niet naar onze stem geluisterd.’

Dergelijke zaken zorgen dus voor ongenoegen bij een groot deel van de bevolking. Maar wil zeker niet toegeven aan zwart denken. Het is tijd om de zaken anders aan te pakken in onze politiek. Wij prediken hier niet voor een revolutie, maar een goed doordachte en doortastende evolutie.

Met wij bedoel ik PRO, een koepel van lokale burgerverenigingen die aan die evolutie wil vorm geven. Een alternatief voor de verouderde politieke machtsspelletjes. PRO wil de burger échte inspraak geven (medezeggenschap). Wij willen ons presenteren als een soort lobby van burgers die het goed menen met onze politiek.

Dat ik niet alleen stond in mijn verhaal bleek zeer snel in mijn eigen gemeente. PRO Merchtem brak met de huidige politiek cultuur en gooide het over een andere boeg. Ondanks een nationaal boegbeeld van Open VLD, Maggie De Block kreeg PRO Merchtem het vertrouwen van maar liefst 1 op 4 Merchtem en maakte Merchem duidelijk dat meer mensen een ander beleid voeren voor ogen hadden.
 
Ik hoor je nu denken: Hoe wil PRO dat doen?
PRO wil voluit gaan voor een politieke vernieuwing:

We willen de particratie halt toeroepen. Wij zijn onafhankelijken en vertrekken vanuit de diversiteit van onze burgers. 

PRO laat zich niet leiden door een vastgelegde ideologie, wel door het voortschrijdend inzicht van haar deelnemers. Een beleid dat dus vooral tot uiting komt in de praktische, dagelijkse omgevingsrealiteit van de mensen. Dat dus in tegenstelling tot de huidige politiek waar ideologieën de koers bepalen. 

Wij willen meer democratie. Onze PRO lijsten, mandatarissen en verkozenen zullen meer vrijheid krijgen en dus niet gedicteerd worden van bovenaf, zolang zij zich houden aan onze deontologische code en onze verbeterpunten rond politieke vernieuwing, die we met alle lokale lijsten samen hebben vastgelegd. Wij zullen regelmatig de burger bevragen. We willen werken vanuit een ‘bottom up'-filosofie. Wij willen op lange termijn gaan naar een bindend referendum op volksinitiatief. 
 
We willen de huidige coalitiecultuur doorbreken en stappen niet in een meerderheidscoalitie. Wie vandaag die coalitiecultuur in vraag durft te stellen, heeft doorgaans de keuze tussen 2 extremen: Vlaams Belang en PVDA. Wij willen een radicaal-neutraal en een PROsitief alternatief zijn voor de kiezer. Wij willen wel dat het land bestuurbaar blijft. Wij zullen daarom gedoogsteun verlenen aan een minderheidscoalitie 

PRO staat voor een doelmatige aanpak én voor een transparante, integere en professionele wijze van besturen met respect voor de positie en de belangen van de burger, verenigingen, belangengroeperingen, kleine zelfstandigen en ondernemingen.Wij willen een PROces in gang zetten waarbij we uitgaan van het voortschrijdend inzicht van de burgers. Draagvlakken creëren in de samenleving, dat is onze gezamenlijke verantwoordelijkheid. Dat betekent dat we burgers beter willen betrekken door meer transparantie, eerlijke & neutrale informatie, sensibilisering, motivering, actieve vorming & opleiding.
 
Wij verwachten van onze  verkozenen een maximale verantwoording tegenover de kiezers. Daarnaast verwachten we van hen gedurende hele bestuursperiode dat ze regelmatig stem-momenten organiseren en overleg plegen met de burger. Wij hopen hier zeker gebruik te kunnen maken van de expertise van Meer Democratie. 

Bij ons telt het gelijkheidsprincipe. Ieders stem weegt even zwaar door, of het nu gaat om die van een advocaat, journalist, leerkracht, boer , werkloze of arbeider. Maar we verwachten wel professionalisme van onze verkozenen. Ze dienen onze deontologische code na te leven, zich te verdiepen en sterker te maken, ze moeten zich informeren en respectvol omgaan met iedereen. Wij willen geen afstand tussen bestuur en burger. 

​Als laatste willen wij echte politiek veranderingen. De drie belangrijkste zaken zijn hierbij het ontvetten van ons politiek bestel, eerlijkere verdeling van partijfinanciering en een representatiever parlement.
Kris Peeters verklaarde in 2016 dat we allemaal boven onze stand leven. Feit is dat de politiek boven zijn stand leeft. Ons politiek bestel kost ons teveel geld. Wij vragen de afschaffing van de provincies, de Senaat (of omvormen tot een Huis van burgerparticipatie – www.ikbenpro.be) en willen minder overdreven partijfinanciering

Vandaag bedraagt de partijfinanciering in ons land jaarlijks zo’n 70 miljoen euro voor alle grote partijen samen. Volgens het huidige systeem krijgen partijen met een mooie score bij (Vlaamse en federale) verkiezingen meer dan andere. Politieke partijen spenderen daarmee enorm veel geld aan communicatiespecialisten en propaganda om mensen weer te overhalen van hun grote gelijk. Met dit geld bouwen politieke partijen op die manier een soort levensverzekering op en worden bijna zelf vermogensbeheerders. Ze bouwen een spaarpotje op waarmee ze makkelijker campagne kunnen voeren dan politieke nieuwkomers. Dankzij hun ‘appeltje voor de dorst’ geraken ze dus makkelijker opnieuw in de gemeenteraad/het parlement. De macht blijft dus in dezelfde handen.
 
PRO wil de partijfinanciering verminderen en transparanter maken. Wij vinden dat ook lokale lijsten de ook financiële ondersteuning moeten krijgen zoals de nationale partijen in de parlementen. Wij stellen daarom voor om per uitgebrachte stem op Vlaams- en federaal en gemeentelijk niveau een vast bedrag te geven. Geld van blancostemmen kan dan gebruikt worden voor initiatieven voor burgerparticipatie.
 
Representatiever parlement
We hebben een zeer diverse samenleving. Als we die diversiteit vertegenwoordigd willen zien in een verkozen orgaan, moet de kiesdrempel afgeschaft worden. De kiesdrempel werd ingevoerd door de traditionele partijen en Groen. Zo worden nieuwkomers en kleine partijen netjes buiten gehouden.
Dit zou nochtans erg nuttig zijn voor de werking van de democratie: nieuwkomers houden de bestaande partijen scherp. Daarom wil PRO de afschaffing van de kiesdrempel van 5%.
De stemmen van thuisblijvers en blanco stemmen laten we vertegenwoordigen door lege zetels. Zo worden partijen gestimuleerd om de kiezer achter die lege zetels te bereiken en voor zich te winnen.
 
Bedankt Meer Democratie en We-Gov voor de ontwikkeling van het platform en de organisatie van de bevragingen en vooral de kwaliteit ervan.  Veel ideeën rond politieke vernieuwing zijn geïnspireerd op het boek van Yves Bruggelman ‘Tijd voor een burgerlobby’. Het boek is een kritische analyse van de coalitiecultuur. Je kan het boek zelfs gratis lezen. (link)
Wij denken dat de inspraakcultuur later volwassen genoeg is voor bindende referenda.
Het startschot is gegeven. De stellingen liggen klaar om ter stemming aan de burger voor te leggen (www.ikbenpro.be) en de ideeënkaarten voor nieuwe ideeën worden vanaf vandaag verspreid, voor de volgende bevraging in november. Nog vier maanden om de burgerlobby PRO op de Vlaamse kaart te zetten. Kandidaten zijn nog altijd welkom.
 
Samen leven is samen besturen, niet links, niet rechts, maar radicaal neutraal.

Een sterke democratie heeft geen sterke leider nodig

TIJD VOOR EEN PROSITIEVE POLITIEK